ЁЯПЬ️ рдЪूрд░ू рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди - Rajasthan Study
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╕्рдЯрдбी

ЁЯПЬ️ рдЪूрд░ू рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди

 

ЁЯПЬ️ рдЪूрд░ू рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди | Churu Jila Darshan 



рдЪूрд░ू, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдЙрдд्рддрд░ी рднाрдЧ рдоें рд╕्рдеिрдд рдПрдХ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ, рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдФрд░ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╡िрд╡िрдзрддा рд╕े рднрд░рдкूрд░ рдЬिрд▓ा рд╣ै, рдЬिрд╕े “рдеाрд░ рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░” рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЬिрд▓ा рдЕрдкрдиी рд╣рд╡ेрд▓िрдпों рдХी рднिрдд्рддि рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी, рд░ेрддीрд▓े рдЯीрд▓ों, рдХृрд╖्рдг рдоृрдЧों, рд╕ाрд▓ाрд╕рд░ рдмाрд▓ाрдЬी рдоंрджिрд░, рдФрд░ рднाрд░рддीрдп рд╕ेрдиा рдоें рдпोрдЧрджाрди рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै।


ЁЯУМ Table of Contents

  1. рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддि

  2. рд╕्рдеाрдкрдиा рдПрд╡ं рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдкृрд╖्рдарднूрдоि

  3. рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ

  4. рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдПрд╡ं рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓

  5. рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ंрдкрджा рдПрд╡ं рд╡рди्рдпрдЬीрд╡

  6. рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡

  7. рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпाँ

  8. рд╕ाрдоाрдЬिрдХ-рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ

  9. рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдПрд╡ं рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЖंрджोрд▓рди

  10. рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖


ЁЯМН рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддि

рд╡िрд╢ेрд╖рддाрд╡िрд╡рд░рдг
рдЕрдХ्рд╖ांрд╢-рджेрд╢ांрддрд░28.31° N, 74.95° E
рдХुрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓13,835 рд╡рд░्рдЧ рдХिрдоी
рд╕ीрдоाрдПँрдЙрдд्рддрд░: рд╣рд░िрдпाрдгा
рдкूрд░्рд╡: рд╕ीрдХрд░, рдЭुंрдЭुрдиू
рджрдХ्рд╖िрдг: рдиाрдЧौрд░
рдкрд╢्рдЪिрдо: рдмीрдХाрдиेрд░
рдЬрд▓рд╡ाрдпुрдЕрдд्рдпрдзिрдХ рд╢ुрд╖्рдХ, рддाрдкрдоाрди рдЧрд░्рдоिрдпों рдоें 50°C рдФрд░ рд╕рд░्рджिрдпों рдоें 0°C рддрдХ

рднूрднाрдЧ: рдпрд╣ рдкूрд░ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдеाрд░ рдорд░ुрд╕्рдерд▓ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ै, рдЬрд╣ाँ рд░ेрддीрд▓े рдЯीрд▓ों рдХी рднрд░рдоाрд░ рд╣ै।


ЁЯПЫ️ рд╕्рдеाрдкрдиा рдПрд╡ं рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдкृрд╖्рдарднूрдоि

  • рд╕्рдеाрдкрдиा: 1620 рдИ. рдоें рдЪूрд╣рдб़ा рдЬाрдЯ рдж्рд╡ाрд░ा

  • 1814 рдИ.: рдмीрдХाрдиेрд░ рд░ाрдаौрдб़ рд╡ंрд╢ рдХा рдЕрдзिрдЧ्рд░рд╣рдг

  • 1 рдирд╡ंрдмрд░ 1956: рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рднाрд░рдд рдоें рдЪूрд░ू рдЬिрд▓ा рдШोрд╖िрдд

  • рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХाрд▓ рдоें рдпрд╣ рдЬांрдЧрд▓ рджेрд╢ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдеा।

рд╕ीрдоाрдПँ: рд╣рдиुрдоाрдирдЧрдв़, рдиाрдЧौрд░, рдмीрдХाрдиेрд░, рдЭुंрдЭुрдиूं, рд╕ीрдХрд░, рдФрд░ рд╣рд░िрдпाрдгा рд░ाрдЬ्рдп


ЁЯМб️ рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ

  • рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рддाрдкाрди्рддрд░ рд╡ाрд▓ा рдЬिрд▓ा

  • рдЕрд░्рдз-рд╢ुрд╖्рдХ рдорд░ुрд╕्рдерд▓ीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░

ЁЯФ╕ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЬрд▓рд╕्рд░ोрдд:

  • рдЭीрд▓ें: рд╕ुрдЬाрдирдЧрдв़ рдЭीрд▓, рддाрд▓рдЫाрдкрд░ рдЭीрд▓

  • рдирд╣рд░ें:

    • рд░ाрдЬीрд╡ рдЧांрдзी рд╕िрдж्рдзрдоुрдЦ-рдиोрд╣рд░ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा

    • рдЪौрдзрд░ी рдХुंрднाрд░ाрдо рд▓िрдл्рдЯ рдирд╣рд░ (рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी рдирд╣рд░ рд╕े рдЬुрдб़ी)

  • рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдЬрд▓ рд╕ंрд░рдЪрдиाрдПँ: рдЬोрд╣рдб़ (рд╕ीрдв़ीрдиुрдоा рдЬрд▓ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдк्рд░рдгाрд▓ी)


ЁЯЫХ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдПрд╡ं рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓

(рдХ) рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓

рд╕्рдерд▓рд╡िрд╢ेрд╖рддा
рдЧोрдЧाрдЬी рдоंрджिрд░ (рджрджрд░ेрд╡ा)рд╣िрди्рджू-рдоुрд╕्рд▓िрдо рд╕рдоाрди рдЖрд╕्рдеा, рднाрдж्рд░рдкрдж рдХृрд╖्рдг рдирд╡рдоी рдХो рдоेрд▓ा
рд╕ाрд▓ाрд╕рд░ рдмाрд▓ाрдЬीрджाрдв़ी-рдоूंрдЫ рд╡ाрд▓े рд╣рдиुрдоाрдирдЬी, рдЪैрдд्рд░ рдФрд░ рдЖрд╢्рд╡िрди рдкूрд░्рдгिрдоा рдХो рдоेрд▓ा
рдЗрдЪ्рдЫाрдкूрд░्рдг рдмाрд▓ाрдЬी (рд╕рд░рджाрд░рд╢рд╣рд░)рдж्рд░рд╡िрдб़ рд╢ैрд▓ी рдоें рдмрдиा рдоंрджिрд░, рдмрд╕ंрдд рдкंрдЪрдоी рдХो рдоेрд▓ा
рд╕ाрд╣рд╡ा рдЧुрд░ुрдж्рд╡ाрд░ाрдЧुрд░ु рдиाрдирдХ рд╡ рдЧुрд░ु рдЧोрд╡िंрдж рд╕िंрд╣ рдЬी рдХा рдк्рд░рд╡ाрд╕ рд╕्рдерд▓

(рдЦ) рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЗрдоाрд░рддें

  • рдЪूрд░ू рдХा рдХिрд▓ा (1739): рдаाрдХुрд░ рдХुрд╢ाрд▓ рд╕िंрд╣ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдоाрдг

  • рдмीрдиाрджेрд╕рд░ рдХिрд▓ा (1757): рдаाрдХुрд░ рджुрд▓्рд╣ेрд╕िंрд╣ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдоिрдд

  • рд╕ुрд░ाрдгा рд╣рд╡ेрд▓ी: 6 рдоंрдЬिрд▓ा, 1100 рджрд░рд╡ाрдЬे рд╡ाрд▓ी рднрд╡्рдп рд╣рд╡ेрд▓ी

  • 51 рдЯोрдб़ो рдХी рд╣рд╡ेрд▓ी (1750): рдЕрдиूрдаी рд░ाрдЬрд╕्рдеाрдиी рд╡ाрд╕्рддुрдХрд▓ा

  • рдоाрд▓рдЬी рдХा рдХрдорд░ा (1920): рдл्рд░ांрд╕ीрд╕ी рд╢ैрд▓ी рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рднрд╡рди


ЁЯМ┐ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ंрдкрджा рдПрд╡ं рд╡рди्рдпрдЬीрд╡



ЁЯФ╕ рддाрд▓рдЫाрдкрд░ рдЕрднрдпाрд░рдг्рдп

  • рдк्рд░рд╕िрдж्рдз: рдХृрд╖्рдг рдоृрдЧ (рдХाрд▓े рд╣िрд░рдг), рдХुрд░ंрдЬा рдкрдХ्рд╖ी

  • рд╡िрд╢ेрд╖ рдШाрд╕: рдоोрдеिрдпा рд╕ाрдЗрдк्рд░рд╕

  • рдЕрди्рдп: рд╕ंрд╡рдд्рд╕рд░ рдХोрдЯрд╕рд░ – рд╢िрдХाрд░ рдиिрд╖िрдж्рдз рдХ्рд╖ेрдд्рд░

  • рднाрд▓ेрд░ी рдЧाँрд╡: рд╡рд░рдЦाрди рд╡ाрд▓ुрдХा рд╕्рддूрдк (рд╡िрд╢ाрд▓ рдмाрд▓ू рдХे рдЯीрд▓े)


ЁЯСд рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡

рдиाрдорд╡िрд╢ेрд╖рддा
рдХрди्рд╣ैрдпाрд▓ाрд▓ рд╕ेрдаिрдпा (рд╕ुрдЬाрдирдЧрдв़)рдкрдж्рдорд╢्рд░ी (2004), рд░ाрдЬрд╕्рдеाрдиी рднाрд╖ा рдХे рдЬрдирдХ, рд░рдЪрдиा – рдзрд░рддी рдзोрд░ा рд░ी
рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдЭाрдЭрдб़िрдпाрдкैрд░ाрд▓ंрдкिрдХ рд╕्рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ (2004, 2016), рдкрдж्рдо рднूрд╖рдг (2022)
рдХृрд╖्рдгा рдкूрдиिрдпाँрдбिрд╕्рдХрд╕ рде्рд░ो рдоें рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЦिрд▓ाрдб़ी, рдкрдж्рдорд╢्рд░ी
рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдиिрд╡ाрд╕ рдоिрдд्рддрд▓ (рд░ाрдЬрдЧрдв़)“рд╕्рдЯीрд▓ рдХिंрдЧ”, рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдж्рдпोрдЧрдкрддि

ЁЯТ╝ рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпाँ

рдХृрд╖ि:

  • рдк्рд░рдоुрдЦ рдлрд╕рд▓ें: рдмाрдЬрд░ा, рдЧेрд╣ूँ

  • рднेрдб़ рдкाрд▓рди: рдЪोрдХрд▓ा рдирд╕्рд▓ – рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдКрди рдЙрдд्рдкाрджрди

рд╣рд╕्рддрд╢िрд▓्рдк:

  • рдЪंрджрди рдХी рдирдХ्рдХाрд╢ी: рдЬांрдЧिрдб़ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдХрд▓ा

  • рдмंрдзрди рдХी рдХрд▓ा: рд╕ुрдЬाрдирдЧрдв़ рдХा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдмंрдзेрдЬ рдХाрд░्рдп

рдЙрдж्рдпोрдЧ:

  • рдирдорджा рдиिрд░्рдоाрдг рдЙрдж्рдпोрдЧ (рдЕрд╡िрдХाрдирдЧрд░)


ЁЯОн рд╕ाрдоाрдЬिрдХ-рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ

  • рд▓ोрдХрдиृрдд्рдп: рдХрдмूрддрд░ी рдиृрдд्рдп (рд╕्рдеाрдиीрдп рд▓ोрдХ рдкрд░ंрдкрд░ा рдХा рдк्рд░рддीрдХ)

  • рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрди:

    • рдЧांрдзी рд╡िрдж्рдпा рдоंрджिрд░, рд╕рд░рджाрд░рд╢рд╣рд░

    • рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╡рди्рдпрдЬीрд╡ рдк्рд░рдмंрдзрди рд╕ंрд╕्рдеाрди, рддाрд▓рдЫाрдкрд░

  • рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ाрд▓рдп: рдиाрд╣рдЯा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ाрд▓рдп (рд╕рд░рджाрд░рд╢рд╣рд░)


✊ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдПрд╡ं рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЖंрджोрд▓рди

ЁЯФ╣ рджूрдзрд╡ाрдЦाрд░ा рдХिрд╕ाрди рдЖंрджोрд▓рди:

  • рдиेрддृрдд्рд╡: рд░рдШुрд╡рд░рджрдпाрд▓, рдордШाрд░ाрдо рд╡ैрдж्рдп, рдЦेрддूрдмाрдИ (рдорд╣िрд▓ा рдиेрддृрдд्рд╡)

ЁЯФ╣ рдХांрдЧрдб़ рдХांрдб (1946):

  • рд╕्рдеाрди: рд░рддрдирдЧрдв़

  • рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рдХिрд╕ाрди рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХी рд▓рдб़ाрдИ


✅ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдЪूрд░ू рдЬिрд▓ा, рдорд░ुрд╕्рдерд▓ीрдп рдкрд░िрджृрд╢्рдп рдоें рднी рдЬрд▓ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг, рд▓ोрдХрдХрд▓ा, рдзाрд░्рдоिрдХ рдПрдХрддा, рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╡ рдЦेрд▓ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдк्рд░ेрд░рдгाрджाрдпрдХ рдоिрд╕ाрд▓ рд╣ै।
рд╕ाрд▓ाрд╕рд░ рдмाрд▓ाрдЬी рдХी рдЖрд╕्рдеा, рддाрд▓рдЫाрдкрд░ рдХे рдХृрд╖्рдг рдоृрдЧ, рднिрдд्рддि рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ी рд╡ाрд▓ी рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँ, рдФрд░ рдорд╣िрд▓ा рдиेрддृрдд्рд╡ рд╡ाрд▓े рдХिрд╕ाрди рдЖंрджोрд▓рди рдЗрд╕े рдПрдХ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рдоृрдж्рдз рдЬिрд▓ा рдмрдиाрддे рд╣ैं।

рдпрджि рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рдкрд░ंрдкрд░ा рдФрд░ рдк्рд░рдХृрддि рджोрдиों рдХो рдПрдХ рд╕ाрде рджेрдЦрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рддो рдЪूрд░ू рдЕрд╡рд╢्рдп рдЖрдПं!



ЁЯПЬ️ рдЪूрд░ू рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдХा рднंрдбाрд░