ЁЯМЯ рд╕ीрдХрд░ рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди - Rajasthan Study
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╕्рдЯрдбी

ЁЯМЯ рд╕ीрдХрд░ рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди

 

ЁЯМЯ рд╕ीрдХрд░ рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди | Sikar Jila Darshan 



рд╕ीрдХрд░, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдПрдХ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ, рдзाрд░्рдоिрдХ рдФрд░ рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬिрд▓ा рд╣ै। рдЗрд╕े “рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░” рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЬिрд▓ा рдЕрдкрдиे рд╕ुंрджрд░ рд╣рд╡ेрд▓िрдпों, рдк्рд░ाрдЪीрди рдоंрджिрд░ों, рдФрд░ рдЖрдзुрдиिрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХे рд▓िрдП рдкूрд░े рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै।


ЁЯУЪ Table of Contents

  1. рд╕ीрдХрд░ рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдкрд░िрдЪрдп

  2. рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддि

  3. рд╕्рдеाрдкрдиा рдПрд╡ं рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдкृрд╖्рдарднूрдоि

  4. рдк्рд░рдоुрдЦ рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓

  5. рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХिрд▓े рдПрд╡ं рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँ

  6. рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡

  7. рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрди

  8. рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпाँ

  9. рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЕрд╡рд╕ंрд░рдЪрдиा

  10. рдЕрди्рдп рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп

  11. рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓

  12. рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ 


ЁЯПЮ️ 1. рд╕ीрдХрд░ рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдкрд░िрдЪрдп

  • рд╕्рдеाрди: рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХ्рд╖ेрдд्рд░, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди

  • рдЙрдкрдиाрдо:

    • рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░

    • рд╢िрдХ्рд╖ा рдирдЧрд░ी

    • рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓ рдФрд░ рдкрд░्рдпрдЯрди рдХा рдХेंрдж्рд░


ЁЯМН 2. рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддि

рд╡िрд╢ेрд╖рддाрд╡िрд╡рд░рдг
рдЕрдХ्рд╖ांрд╢-рджेрд╢ांрддрд░27.61° N, 75.14° E
рдХुрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓7,732 рд╡рд░्рдЧ рдХिрдоी
рд╕ीрдоाрдПँрдЙрдд्рддрд░: рдЭुंрдЭुрдиू
рджрдХ्рд╖िрдг: рдЬрдпрдкुрд░
рдкूрд░्рд╡: рдЕрд▓рд╡рд░
рдкрд╢्рдЪिрдо: рдЪूрд░ू
рдЬрд▓рд╡ाрдпुрдЕрд░्рдз-рд╢ुрд╖्рдХ (рдЧрд░्рдоी рдоें 45°C, рд╕рд░्рджी рдоें 3°C)
рд╢ुрднंрдХрд░рд╢ाрд╣ीрди рдкрдХ्рд╖ी

ЁЯП░ 3. рд╕्рдеाрдкрдиा рдПрд╡ं рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдкृрд╖्рдарднूрдоि

  • рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ: рд░ाрд╡ рджौрд▓рддрд╕िंрд╣ (1687 рдоें)

  • рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдиाрдо: рд╡ीрд░рднाрди рдХा рдмाрд╕

  • рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдорд╣рдд्рд╡:

    • рдЬрдпрдкुрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдаिрдХाрдиा

    • рдЦंрдбेрд▓ा рдХे рд░ाрдЬा рдмрд╣ाрджुрд░рд╕िंрд╣ рдиे рджौрд▓рддрд╕िंрд╣ рдХो рдпрд╣ рднूрдоि рджी рдеी


ЁЯЫХ 4. рдк्рд░рдоुрдЦ рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓



рд╕्рдерд▓рд╡िрд╢ेрд╖рддा
рдЬीрдгрдоाрддा рдоंрджिрд░ (рд░ैрд╡ाрд╕ा)рд╢рдХ्рддिрдкीрда, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рд▓ंрдмा рд▓ोрдХрдЧीрдд
рдЦाрдЯूрд╢्рдпाрдордЬी рдоंрджिрд░рдЕрднрдпрд╕िंрд╣ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд, рд▓ाрдЦों рд╢्рд░рдж्рдзाрд▓ुрдУं рдХा рдЖрд╕्рдеा рдХेंрдж्рд░
рд╣рд░्рд╖рдиाрде рдоंрджिрд░10рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдХा рд╢िрд╡ рдоंрджिрд░, 973 рдИ. рдХी рдк्рд░рд╢рд╕्рддि
рд░ैрд╡ाрд╕ा рдзाрдорд╕рдк्рдд рдЧोрдоाрддा рдоंрджिрд░ – рднाрд░рдд рдХा рдЪौрдеा
рд╢ाрд╣рд╡рд▓ी рдоुрд╣рдо्рдордж рдЪिрд╢्рддी рдХी рджрд░рдЧाрд╣рд╕ांрдк्рд░рджाрдпिрдХ рдПрдХрддा рдХा рдк्рд░рддीрдХ

ЁЯПп 5. рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХिрд▓े рдПрд╡ं рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँ

рдиाрдорд╡िрд╡рд░рдг
рд▓рдХ्рд╖्рдордгрдЧрдв़ рдХिрд▓ा1805, рд░ाрд╡рд░ाрдЬा рд▓рдХ्рд╖्рдордгрд╕िंрд╣ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдоिрдд
рдлрддेрд╣рдкुрд░ рдХिрд▓ा1453, рдлрддेрд╣ рдЦाँ рдХाрдпрдордЦाрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд
рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँрдХोрдб़िрдпा, рд░ाрдаी, рджेрд╡рдб़ा, рдмैрдЬрдиाрде, рдирдИ рд╣рд╡ेрд▓ी

ЁЯСС 6. рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡

рдиाрдордЙрдкрд▓рдм्рдзि
рднैрд░ोрд╕िंрд╣ рд╢ेрдЦाрд╡рддрднाрд░рдд рдХे рдкूрд░्рд╡ рдЙрдкрд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि, “рдмाрдмोрд╕ा”
рдЬрдордиाрд▓ाрд▓ рдмрдЬाрдЬрдЧांрдзीрдЬी рдХे “рдкांрдЪрд╡ें рдкुрдд्рд░”, рд╕рдоाрдЬрд╕ेрд╡ी
рдЬाрдирдХीрджेрд╡ी рдмрдЬाрдЬрдкрдж्рдо рд╡िрднूрд╖рдг рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рдк्рд░рдердо рдорд╣िрд▓ा

ЁЯОУ 7. рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрди

  • рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп (2012): рд╣рд░्рдмрд▓ рдкाрд░्рдХ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा

  • рдбिрдлेрди्рд╕ рдХрд░िрдпрд░ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ (рд░рд▓ाрд╡рддा)

  • рд╢्рд░ी рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп (рдлрддेрд╣рдкुрд░): 1910 рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд

  • рдХोрдЪिंрдЧ рд╣рдм: рд░ाрдЬ्рдп рдФрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдХी рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз


ЁЯМ╛ 8. рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпाँ

  • рдХृрд╖ि:

    • рдлрддेрд╣рдкुрд░ рдоें рдХृрд╖ि рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХेंрдж्рд░

    • рд╣ोрд╣ोрдмा рдФрд░ рдЬोрдЬोрдмा рдХी рдЦेрддी

  • рдЙрдж्рдпोрдЧ:

    • рдЦंрдбेрд▓ा: рдЧोрдЯा рдЙрдж्рдпोрдЧ

    • рдкाрдЯोрджा: рд▓ूрдЧрдб़ा рдЙрдд्рдкाрджрди

    • рд╕рд░рдЧोрда: рдЬैрд╡िрдХ рдЖंрд╡рд▓ा рдлाрд░्рдо (рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдкрд╣рд▓ा рдкंрдЬीрдХृрдд)


ЁЯЫг️ 9. рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЕрд╡рд╕ंрд░рдЪрдиा

рд╕ुрд╡िрдзाрд╡िрд╡рд░рдг
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд░ाрдЬрдоाрд░्рдЧNH-11, NH-52, NH-58
рд░ेрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХрдЬрдпрдкुрд░, рд░ींрдЧрд╕, рдлрддेрд╣рдкुрд░ рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ुрдЖ
рдЭीрд▓ेंрд░ैрд╡ाрд╕ा рдЭीрд▓, рдХोрдЫोрд░ рдЭीрд▓

ЁЯФО 10. рдЕрди्рдп рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп

  • 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि: рдбूंрдЧрд░рдЬी-рдЬрд╡ाрд╣рд░рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рдирд╕ीрд░ाрдмाрдж рдЫाрд╡рдиी рдкрд░ рд╣рдорд▓ा

  • рдмрд░ाрд▓: рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕िрдХ्рдХों рдХी рдЦोрдЬ

  • рд╕ीрдХрд░ рдирдЧрд░ рдкрд░िрд╖рдж: рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдкрд╣рд▓ी рдСрдирд▓ाрдЗрди рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ी рдк्рд░рдгाрд▓ी

  • рдЯीрдмी рдоुрдХ्рддि рдЕрднिрдпाрди: рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдк्рд░рджрд░्рд╢рди


ЁЯзн 11. рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓

рдиाрдорд╡िрд╢ेрд╖рддा
рддोрд░ाрд╡ाрдЯी рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдХांрддрд▓ी рдирджी рдХा рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдХ्рд╖ेрдд्рд░
рдиेрдЫрд╡ा рдкрд╣ाрдб़ीрдЯ्рд░ैрдХिंрдЧ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз
рд╣рд░्рд╖рдЧिрд░ीрд╢िрд╡ рдоंрджिрд░ (10рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी)

✅ 12. рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рд╕ीрдХрд░ рдЬिрд▓ा рди рдХेрд╡рд▓ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдФрд░ рдзाрд░्рдоिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рдоृрдж्рдз рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЖрдзुрдиिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा, рдХृрд╖ि рдирд╡ाрдЪाрд░, рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрд░ाрд╕рдд рдХा рдХेंрдж्рд░ рднी рд╣ै।
рдЦाрдЯूрд╢्рдпाрдордЬी, рдЬीрдгрдоाрддा, рдФрд░ рд╣рд░्рд╖рдиाрде рдоंрджिрд░ рд╢्рд░рдж्рдзाрд▓ुрдУं рдХे рд▓िрдП рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдКрд░्рдЬा рдХा рд╕्рд░ोрдд рд╣ैं, рдЬрдмрдХि рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдФрд░ рдХोрдЪिंрдЧ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдпुрд╡ाрдУं рдХे рднрд╡िрд╖्рдп рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं।
рд╕ीрдХрд░ рдХी рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँ, рдкрд░ंрдкрд░ाрдПँ рдФрд░ рдЙрдд्рд╕рд╡ рдЗрд╕рдХी рдЖрдд्рдоा рдХो рдЬीрд╡ंрдд рдмрдиाрдП рд░рдЦрддे рд╣ैं।

ЁЯМЯ рд╕ीрдХрд░ рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдХा рднंрдбाрд░