ЁЯМЯ рд╕ीрдХрд░ рдЬिрд▓ा рджрд░्рд╢рди | Sikar Jila Darshan
рд╕ीрдХрд░, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдПрдХ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ, рдзाрд░्рдоिрдХ рдФрд░ рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬिрд▓ा рд╣ै। рдЗрд╕े “рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░” рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЬिрд▓ा рдЕрдкрдиे рд╕ुंрджрд░ рд╣рд╡ेрд▓िрдпों, рдк्рд░ाрдЪीрди рдоंрджिрд░ों, рдФрд░ рдЖрдзुрдиिрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХे рд▓िрдП рдкूрд░े рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै।
ЁЯУЪ Table of Contents
-
рд╕ीрдХрд░ рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдкрд░िрдЪрдп
-
рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддि
-
рд╕्рдеाрдкрдиा рдПрд╡ं рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдкृрд╖्рдарднूрдоि
-
рдк्рд░рдоुрдЦ рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓
-
рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХिрд▓े рдПрд╡ं рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँ
-
рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡
-
рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрди
-
рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпाँ
-
рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЕрд╡рд╕ंрд░рдЪрдиा
-
рдЕрди्рдп рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
-
рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓
-
рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
ЁЯПЮ️ 1. рд╕ीрдХрд░ рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдкрд░िрдЪрдп
-
рд╕्рдеाрди: рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХ्рд╖ेрдд्рд░, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди
-
рдЙрдкрдиाрдо:
-
рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдж्рд╡ाрд░
-
рд╢िрдХ्рд╖ा рдирдЧрд░ी
-
рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓ рдФрд░ рдкрд░्рдпрдЯрди рдХा рдХेंрдж्рд░
-
ЁЯМН 2. рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддि
| рд╡िрд╢ेрд╖рддा | рд╡िрд╡рд░рдг |
|---|---|
| рдЕрдХ्рд╖ांрд╢-рджेрд╢ांрддрд░ | 27.61° N, 75.14° E |
| рдХुрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ | 7,732 рд╡рд░्рдЧ рдХिрдоी |
| рд╕ीрдоाрдПँ | рдЙрдд्рддрд░: рдЭुंрдЭुрдиू рджрдХ्рд╖िрдг: рдЬрдпрдкुрд░ рдкूрд░्рд╡: рдЕрд▓рд╡рд░ рдкрд╢्рдЪिрдо: рдЪूрд░ू |
| рдЬрд▓рд╡ाрдпु | рдЕрд░्рдз-рд╢ुрд╖्рдХ (рдЧрд░्рдоी рдоें 45°C, рд╕рд░्рджी рдоें 3°C) |
| рд╢ुрднंрдХрд░ | рд╢ाрд╣ीрди рдкрдХ्рд╖ी |
ЁЯП░ 3. рд╕्рдеाрдкрдиा рдПрд╡ं рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдкृрд╖्рдарднूрдоि
-
рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ: рд░ाрд╡ рджौрд▓рддрд╕िंрд╣ (1687 рдоें)
-
рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдиाрдо: рд╡ीрд░рднाрди рдХा рдмाрд╕
-
рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдорд╣рдд्рд╡:
-
рдЬрдпрдкुрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдаिрдХाрдиा
-
рдЦंрдбेрд▓ा рдХे рд░ाрдЬा рдмрд╣ाрджुрд░рд╕िंрд╣ рдиे рджौрд▓рддрд╕िंрд╣ рдХो рдпрд╣ рднूрдоि рджी рдеी
-
ЁЯЫХ 4. рдк्рд░рдоुрдЦ рдзाрд░्рдоिрдХ рд╕्рдерд▓
| рд╕्рдерд▓ | рд╡िрд╢ेрд╖рддा |
|---|---|
| рдЬीрдгрдоाрддा рдоंрджिрд░ (рд░ैрд╡ाрд╕ा) | рд╢рдХ्рддिрдкीрда, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рд▓ंрдмा рд▓ोрдХрдЧीрдд |
| рдЦाрдЯूрд╢्рдпाрдордЬी рдоंрджिрд░ | рдЕрднрдпрд╕िंрд╣ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд, рд▓ाрдЦों рд╢्рд░рдж्рдзाрд▓ुрдУं рдХा рдЖрд╕्рдеा рдХेंрдж्рд░ |
| рд╣рд░्рд╖рдиाрде рдоंрджिрд░ | 10рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдХा рд╢िрд╡ рдоंрджिрд░, 973 рдИ. рдХी рдк्рд░рд╢рд╕्рддि |
| рд░ैрд╡ाрд╕ा рдзाрдо | рд╕рдк्рдд рдЧोрдоाрддा рдоंрджिрд░ – рднाрд░рдд рдХा рдЪौрдеा |
| рд╢ाрд╣рд╡рд▓ी рдоुрд╣рдо्рдордж рдЪिрд╢्рддी рдХी рджрд░рдЧाрд╣ | рд╕ांрдк्рд░рджाрдпिрдХ рдПрдХрддा рдХा рдк्рд░рддीрдХ |
ЁЯПп 5. рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХिрд▓े рдПрд╡ं рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँ
| рдиाрдо | рд╡िрд╡рд░рдг |
|---|---|
| рд▓рдХ्рд╖्рдордгрдЧрдв़ рдХिрд▓ा | 1805, рд░ाрд╡рд░ाрдЬा рд▓рдХ्рд╖्рдордгрд╕िंрд╣ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдоिрдд |
| рдлрддेрд╣рдкुрд░ рдХिрд▓ा | 1453, рдлрддेрд╣ рдЦाँ рдХाрдпрдордЦाрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд |
| рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँ | рдХोрдб़िрдпा, рд░ाрдаी, рджेрд╡рдб़ा, рдмैрдЬрдиाрде, рдирдИ рд╣рд╡ेрд▓ी |
ЁЯСС 6. рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡
| рдиाрдо | рдЙрдкрд▓рдм्рдзि |
|---|---|
| рднैрд░ोрд╕िंрд╣ рд╢ेрдЦाрд╡рдд | рднाрд░рдд рдХे рдкूрд░्рд╡ рдЙрдкрд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि, “рдмाрдмोрд╕ा” |
| рдЬрдордиाрд▓ाрд▓ рдмрдЬाрдЬ | рдЧांрдзीрдЬी рдХे “рдкांрдЪрд╡ें рдкुрдд्рд░”, рд╕рдоाрдЬрд╕ेрд╡ी |
| рдЬाрдирдХीрджेрд╡ी рдмрдЬाрдЬ | рдкрдж्рдо рд╡िрднूрд╖рдг рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рдк्рд░рдердо рдорд╣िрд▓ा |
ЁЯОУ 7. рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрди
-
рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп (2012): рд╣рд░्рдмрд▓ рдкाрд░्рдХ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा
-
рдбिрдлेрди्рд╕ рдХрд░िрдпрд░ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ (рд░рд▓ाрд╡рддा)
-
рд╢्рд░ी рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп (рдлрддेрд╣рдкुрд░): 1910 рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд
-
рдХोрдЪिंрдЧ рд╣рдм: рд░ाрдЬ्рдп рдФрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдХी рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз
ЁЯМ╛ 8. рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпाँ
-
рдХृрд╖ि:
-
рдлрддेрд╣рдкुрд░ рдоें рдХृрд╖ि рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХेंрдж्рд░
-
рд╣ोрд╣ोрдмा рдФрд░ рдЬोрдЬोрдмा рдХी рдЦेрддी
-
-
рдЙрдж्рдпोрдЧ:
-
рдЦंрдбेрд▓ा: рдЧोрдЯा рдЙрдж्рдпोрдЧ
-
рдкाрдЯोрджा: рд▓ूрдЧрдб़ा рдЙрдд्рдкाрджрди
-
рд╕рд░рдЧोрда: рдЬैрд╡िрдХ рдЖंрд╡рд▓ा рдлाрд░्рдо (рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдкрд╣рд▓ा рдкंрдЬीрдХृрдд)
-
ЁЯЫг️ 9. рдкрд░िрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдЕрд╡рд╕ंрд░рдЪрдиा
| рд╕ुрд╡िрдзा | рд╡िрд╡рд░рдг |
|---|---|
| рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд░ाрдЬрдоाрд░्рдЧ | NH-11, NH-52, NH-58 |
| рд░ेрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ | рдЬрдпрдкुрд░, рд░ींрдЧрд╕, рдлрддेрд╣рдкुрд░ рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ुрдЖ |
| рдЭीрд▓ें | рд░ैрд╡ाрд╕ा рдЭीрд▓, рдХोрдЫोрд░ рдЭीрд▓ |
ЁЯФО 10. рдЕрди्рдп рд░ोрдЪрдХ рддрде्рдп
-
1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि: рдбूंрдЧрд░рдЬी-рдЬрд╡ाрд╣рд░рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рдирд╕ीрд░ाрдмाрдж рдЫाрд╡рдиी рдкрд░ рд╣рдорд▓ा
-
рдмрд░ाрд▓: рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕िрдХ्рдХों рдХी рдЦोрдЬ
-
рд╕ीрдХрд░ рдирдЧрд░ рдкрд░िрд╖рдж: рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдкрд╣рд▓ी рдСрдирд▓ाрдЗрди рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ी рдк्рд░рдгाрд▓ी
-
рдЯीрдмी рдоुрдХ्рддि рдЕрднिрдпाрди: рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдк्рд░рджрд░्рд╢рди
ЁЯзн 11. рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓
| рдиाрдо | рд╡िрд╢ेрд╖рддा |
|---|---|
| рддोрд░ाрд╡ाрдЯी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ | рдХांрддрд▓ी рдирджी рдХा рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ |
| рдиेрдЫрд╡ा рдкрд╣ाрдб़ी | рдЯ्рд░ैрдХिंрдЧ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз |
| рд╣рд░्рд╖рдЧिрд░ी | рд╢िрд╡ рдоंрджिрд░ (10рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी) |
✅ 12. рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рд╕ीрдХрд░ рдЬिрд▓ा рди рдХेрд╡рд▓ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдФрд░ рдзाрд░्рдоिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рдоृрдж्рдз рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЖрдзुрдиिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा, рдХृрд╖ि рдирд╡ाрдЪाрд░, рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрд░ाрд╕рдд рдХा рдХेंрдж्рд░ рднी рд╣ै।
рдЦाрдЯूрд╢्рдпाрдордЬी, рдЬीрдгрдоाрддा, рдФрд░ рд╣рд░्рд╖рдиाрде рдоंрджिрд░ рд╢्рд░рдж्рдзाрд▓ुрдУं рдХे рд▓िрдП рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдКрд░्рдЬा рдХा рд╕्рд░ोрдд рд╣ैं, рдЬрдмрдХि рд╢ेрдЦाрд╡ाрдЯी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдФрд░ рдХोрдЪिंрдЧ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдпुрд╡ाрдУं рдХे рднрд╡िрд╖्рдп рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं।
рд╕ीрдХрд░ рдХी рд╣рд╡ेрд▓िрдпाँ, рдкрд░ंрдкрд░ाрдПँ рдФрд░ рдЙрдд्рд╕рд╡ рдЗрд╕рдХी рдЖрдд्рдоा рдХो рдЬीрд╡ंрдд рдмрдиाрдП рд░рдЦрддे рд╣ैं।