ЁЯМ▒ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдк्рд░рдердо рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ – рдкрджрдордкुрд░ : рд╣рд░िрдд рдКрд░्рдЬा рдХी рджिрд╢ा рдоें рдПрдХ рдмрдб़ा рдХрджрдо - Rajasthan Study
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╕्рдЯрдбी

ЁЯМ▒ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдк्рд░рдердо рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ – рдкрджрдордкुрд░ : рд╣рд░िрдд рдКрд░्рдЬा рдХी рджिрд╢ा рдоें рдПрдХ рдмрдб़ा рдХрджрдо

ЁЯМ▒ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдк्рд░рдердо рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ – рдкрджрдордкुрд░ : рд╣рд░िрдд рдКрд░्рдЬा рдХी рджिрд╢ा рдоें рдПрдХ рдмрдб़ा рдХрджрдо

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди, рдЬिрд╕े рдорд░ुрд╕्рдерд▓, рдКँрдЯ рдФрд░ рд░ेрдд рдХे рдЯीрд▓े рдХे рд▓िрдП рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै, рдЖрдЬ рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдКрд░्рдЬा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рднी рджेрд╢ рдХा рдЕрдЧ्рд░рдгी рд░ाрдЬ्рдп рдмрдирддा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рд╕ौрд░ рдФрд░ рдкрд╡рди рдКрд░्рдЬा рдХे рдмाрдж рдЕрдм рд░ाрдЬ्рдп рдиे рдмाрдпोрдЧैрд╕ (рдЬैрд╡ рдЧैрд╕) рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рджिрд╢ा рдоें рднी рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХрджрдо рдЙрдаाрдпा рд╣ै।
рдЗрд╕ी рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдк्рд░рдердо рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рд╢्рд░ीрдЧंрдЧाрдирдЧрд░ рдЬिрд▓े рдХे рдкрджрдордкुрд░ (Padampur) рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा, рдЬिрд╕рдиे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдХाрд╕, рдКрд░्рдЬा рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдФрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг – рддीрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдирдИ рдХ्рд░ांрддि рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рд╣ै।




ЁЯМ┐ рдмाрдпोрдЧैрд╕ рдХ्рдпा рд╣ै?

рдмाрдпोрдЧैрд╕ рдПрдХ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ, рдирд╡ीрдХрд░рдгीрдп рдФрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг-рдоिрдд्рд░ рдКрд░्рдЬा рд╕्рд░ोрдд рд╣ै, рдЬो рдЬैрд╡िрдХ рдкрджाрд░्рдеों рдЬैрд╕े — рдЧोрдмрд░, рдХृрд╖ि рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ, рдЦाрдж्рдп рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдФрд░ рдкौрдзों рдХे рд╕рдб़рдиे-рдЧрд▓рдиे рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддी рд╣ै।
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдПрдиाрд░ोрдмिрдХ рдбाрдЗрдЬेрд╢рди (Anaerobic Digestion) рддрдХрдиीрдХ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рдХी рдЕрдиुрдкрд╕्рдеिрддि рдоें рд╕ूрдХ्рд╖्рдордЬीрд╡ рдЗрди рдЬैрд╡िрдХ рдкрджाрд░्рдеों рдХो рд╡िрдШрдЯिрдд рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рдЙрд╕рд╕े рдоुрдЦ्рдпрддः рдоीрдеेрди (CH₄) рдЧैрд╕ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдпрд╣ी рдЧैрд╕ рдЦाрдиा рдкрдХाрдиे, рдмिрдЬрд▓ी рдЙрдд्рдкाрджрди рдФрд░ рд╡ाрд╣рдиों рдХे рдИंрдзрди рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрдо рдЖрддी рд╣ै।




ЁЯПЧ️ рдкрджрдордкुрд░ рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा

рд╢्рд░ीрдЧंрдЧाрдирдЧрд░ рдЬिрд▓े рдХा рдкрджрдордкुрд░ рдХрд╕्рдмा рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै, рдЬрд╣ाँ рдкрд╢ुрдзрди рдХी рднрд░рдкूрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдФрд░ рдХृрд╖ि рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдХी рдк्рд░рдЪुрд░рддा рдХे рдХाрд░рдг рдмाрдпोрдЧैрд╕ рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдП рдЖрджрд░्рд╢ рд╕्рдеाрди рдоाрдиा рдЧрдпा।
рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдФрд░ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдЕрдХ्рд╖рдп рдКрд░्рдЬा рдиिрдЧрдо (RAJRECL) рдХे рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдк्рд░рдпाрд╕ों рд╕े рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдк्рд░рдердо рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдпрд╣ीं рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।

рдпрд╣ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा “рдЧोрдмрд░-рдзрди рдпोрдЬрдиा” рдФрд░ “рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рднाрд░рдд рдоिрд╢рди (рдЧ्рд░ाрдоीрдг)” рдХे рддрд╣рдд рдмрдиाрдИ рдЧрдИ рдеी, рдЬिрд╕рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдеा –

1. рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдЬैрд╡िрдХ рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рдКрд░्рдЬा рдЙрдд्рдкाрджрди।


2. рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдИंрдзрдиों (рд▓рдХрдб़ी, рдХोрдпрд▓ा, рдПрд▓рдкीрдЬी) рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░рддा рдХрдо рдХрд░рдиा।


3. рдкрд╢ुрдкाрд▓рдХों рдХी рдЖрдп рдмрдв़ाрдиा рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ृрдЬрди рдХрд░рдиा।





⚙️ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдФрд░ рддрдХрдиीрдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ

рдкрджрдордкुрд░ рдХा рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдПрдХ рдордз्рдпрдо рдХ्рд╖рдорддा рд╡ाрд▓ा рд╕ाрдоुрджाрдпिрдХ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рд╣ै, рдЬिрд╕рдХी рдбिрдЬाрдЗрди рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЧрдИ рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдк्рд░рддिрджिрди рд▓рдЧрднрдЧ 250 рдШрди рдоीрдЯрд░ рдмाрдпोрдЧैрд╕ рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдЗрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдХी рдоुрдЦ्рдп рддрдХрдиीрдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं —

рдлीрдб рд╕ाрдордЧ्рд░ी: рдоुрдЦ्рдп рд░ूрдк рд╕े рдЧाрдп, рднैंрд╕ рдФрд░ рдКँрдЯ рдХे рдЧोрдмрд░ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдХृрд╖ि рдЕрд╡рд╢ेрд╖।

рдбाрдЗрдЬेрд╕्рдЯрд░ рдЯैंрдХ рдХ्рд╖рдорддा: рд▓рдЧрднрдЧ 100 рдХ्рдпूрдмिрдХ рдоीрдЯрд░।

рдЧैрд╕ рднंрдбाрд░рдг: рд╣ाрдИ-рдбेंрд╕िрдЯी рдкॉрд▓ीрдПрдеिрд▓ीрди (HDPE) рдбोрдо рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ।

рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рдЙрдкрдпोрдЧ: рдЦाрдиा рдкрдХाрдиे, рдЫोрдЯे рдЬрдирд░ेрдЯрд░ рдЪрд▓ाрдиे рдФрд░ рдмाрдпोрдлрд░्рдЯिрд▓ाрдЗрдЬ़рд░ (рдЬैрд╡ рдЦाрдж) рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्рд▓рд░ी рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ।

рдЙрдд्рдкрди्рди рдЕрд╡рд╢ेрд╖: рдЙрдЪ्рдЪ рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рд╡ाрд▓ा рд╕्рд▓рд░ी (рдЬैрд╡िрдХ рдЦाрдж) рдЬो рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдЙрд░्рд╡рд░рддा рдмрдв़ाрддा рд╣ै।





ЁЯМ╛ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡

рдкрджрдордкुрд░ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдиे рди рдХेрд╡рд▓ рдКрд░्рдЬा рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЧ्рд░ाрдо рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╕рд╢рдХ्рдд рдмрдиाрдиे рдоें рднी рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рдиिрднाрдИ рд╣ै।

рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

1. рдИंрдзрди рд▓ाрдЧрдд рдоें рдХрдоी: рд╕्рдеाрдиीрдп рдкрд░िрд╡ाрд░ рдЕрдм рдЦाрдиा рдкрдХाрдиे рдХे рд▓िрдП рдмाрдпोрдЧैрд╕ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рддे рд╣ैं, рдЬिрд╕рд╕े LPG рдкрд░ рдЦрд░्рдЪ рдШрдЯा рд╣ै।


2. рдХृрд╖ि рдоें рд╕ुрдзाрд░: рд╕्рд▓рд░ी рдХो рдЦेрддों рдоें рдЬैрд╡िрдХ рдЦाрдж рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдЙрд░्рд╡рд░рддा рдФрд░ рдлрд╕рд▓ рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ुрдИ рд╣ै।


3. рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ृрдЬрди: рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдХे рд╕ंрдЪाрд▓рди, рд░рдЦрд░рдЦाрд╡ рдФрд░ рдЦाрдж рд╡िрддрд░рдг рдоें рд╕्рдеाрдиीрдп рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоिрд▓ा рд╣ै।


4. рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдФрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг: рдЧोрдмрд░ рд╡ рдЕрди्рдп рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдЦुрд▓े рдоें рд╕рдб़рдиे рдХी рдмрдЬाрдп рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं, рдЬिрд╕рд╕े рдЧंрдз, рдордЪ्рдЫрд░ рдФрд░ рдк्рд░рджूрд╖рдг рдоें рдХрдоी рдЖрдИ рд╣ै।






ЁЯФЛ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рд▓ाрдн

рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдХे рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рд▓ाрдн рджीрд░्рдШрдХाрд▓िрдХ рд╣ैं। рдпрд╣ рд╕ंрдпंрдд्рд░ —

рдХाрд░्рдмрди рдбाрдЗрдСрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдФрд░ рдоीрдеेрди рдХे рдЙрдд्рд╕рд░्рдЬрди рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।

рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рджुрд╖्рдк्рд░рднाрд╡ों рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै।

рд╡рдиों рдХी рдХрдЯाрдИ рдШрдЯाрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдИंрдзрди рд▓рдХрдб़ी рдХी рдоांрдЧ рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै।

рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдКрд░्рдЬा рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрддा рд╣ै।


рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░, рдкрджрдордкुрд░ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд╣рд░िрдд рдКрд░्рдЬा рдпाрдд्рд░ा рдоें рдПрдХ рдЖрджрд░्рд╢ рдЙрджाрд╣рд░рдг рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।



ЁЯзн рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рднूрдоिрдХा рдФрд░ рдпोрдЬрдиाрдПँ

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЗрд╕ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдХो рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдЕрдХ्рд╖рдп рдКрд░्рдЬा рдиीрддि 2023 рдХे рддрд╣рдд рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рджी рд╣ै।
“Waste to Energy Mission” рдФрд░ рдЧॉрд╡ рдЧोрдмрд░-рдзрди рдпोрдЬрдиा рдЬैрд╕ी рдкрд╣рд▓ें рдЗрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдмрдиीं।
рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдХрдИ рдЕрди्рдп рдЬिрд▓ों — рдЬैрд╕े рдмाрдб़рдоेрд░, рдиाрдЧौрд░, рдФрд░ рдЪूрд░ू — рдоें рднी рдРрд╕े рд╣ी рд╕ंрдпंрдд्рд░ों рдХी рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдИ рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै।

рд╕рд░рдХाрд░ рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рд▓рдЧाрдиे рдкрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдХो 40% рд╕े 60% рддрдХ рдХी рд╕рдм्рд╕िрдбी рднी рджे рд░рд╣ी рд╣ै।
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдЕрдХ्рд╖рдп рдКрд░्рдЬा рдиिрдЧрдо (RAJRECL) рдФрд░ рднाрд░рддीрдп рдирд╡ोрди्рдоेрд╖ рдПрд╡ं рдЕрдХ्рд╖рдп рдКрд░्рдЬा рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп (MNRE) рдЗрд╕ рджिрд╢ा рдоें рддрдХрдиीрдХी рдФрд░ рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं।



ЁЯзС‍ЁЯМ╛ рдХिрд╕ाрдиों рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдгों рдХी рднाрдЧीрджाрд░ी

рдкрджрдордкुрд░ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рд╕рдлрд▓рддा рдЗрд╕рдХा рдЬрдирд╕рд╣рднाрдЧिрддा рдоॉрдбрд▓ рд╣ै।
рд╕्рдеाрдиीрдп рдкंрдЪाрдпрдд, рдХिрд╕ाрди рд╕рдоिрддिрдпाँ рдФрд░ рдорд╣िрд▓ा рд╕्рд╡рдпं рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕рдоूрд╣ (SHGs) рдЗрд╕ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдХे рд╕ंрдЪाрд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦाрд╡ рдоें рднाрдЧीрджाрд░ рд╣ैं।
рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕्рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рдкрд╢ुрдзрди рдХा рдЧोрдмрд░ рдЗрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдХो рдмेрдЪрддे рд╣ैं рдФрд░ рдмрджрд▓े рдоें рдЧैрд╕ рдпा рдЦाрдж рд░िрдпाрдпрддी рджрд░ों рдкрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं।
рдЗрд╕рд╕े рдПрдХ рд╕рд░्рдХुрд▓рд░ рдЗрдХोрдиॉрдоी (Circular Economy) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ुрдИ рд╣ै, рдЬрд╣ाँ рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдЕрдм рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕ंрд╕ाрдзрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।




ЁЯФо рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рджिрд╢ा

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдЕрдм “Bio-CNG Projects” рдХी рджिрд╢ा рдоें рдЖрдЧे рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдмाрдпोрдЧैрд╕ рдХो рд╢ुрдж्рдз рдХрд░ рд╕ंрдкीрдб़िрдд рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЧैрд╕ (CNG) рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।
рдпрджि рдкрджрдордкुрд░ рдоॉрдбрд▓ рдХो рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЕрди्рдп рдЬिрд▓ों рдоें рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЬाрдП, рддो рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдКрд░्рдЬा рд░ाрдЬ्рдп рдмрдиेрдЧा, рдмрд▓्рдХि рднाрд░рдд рдХी рд╣рд░िрдд рдКрд░्рдЬा рдХ्рд░ांрддि рдоें рднी рдЕрдЧ्рд░рдгी рднूрдоिрдХा рдиिрднा рд╕рдХрддा рд╣ै।




ЁЯМЮ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдкрджрдордкुрд░ рдХा рдк्рд░рдердо рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдпрд╣ рд╕िрдж्рдз рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рд╕рддрдд рд╡िрдХाрд╕ (Sustainable Development) рдХा рд░ाрд╕्рддा рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рд╕े рд╣ोрдХрд░ рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै।
рдЬрд╣ाँ рдкрд╣рд▓े рдЧोрдмрд░ рдФрд░ рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдХो рдмेрдХाрд░ рдоाрдиा рдЬाрддा рдеा, рдЕрдм рд╡рд╣ी рдКрд░्рдЬा, рдЦाрдж рдФрд░ рдЖрдп рдХा рд╕्рд░ोрдд рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдиे рдЗрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдпрд╣ рд╕ंрджेрд╢ рджिрдпा рд╣ै рдХि —

> “рд╣рд░ рдЧाँрд╡ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдиेрдЧा, рдЬрдм рд╣рд░ рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдЙрдкрдпोрдЧी рдмрдиेрдЧा।”



рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░, рдкрджрдордкुрд░ рдХा рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдЧрд░्рд╡ рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рджेрд╢ рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдк्рд░ेрд░рдгाрджाрдпрдХ рд╣рд░िрдд рдКрд░्рдЬा рдоॉрдбрд▓ рднी рд╣ै।

ЁЯМ▒ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдк्рд░рдердо рдмाрдпोрдЧैрд╕ рд╕ंрдпंрдд्рд░ – рдкрджрдордкुрд░ : рд╣рд░िрдд рдКрд░्рдЬा рдХी рджिрд╢ा рдоें рдПрдХ рдмрдб़ा рдХрджрдо

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдХा рднंрдбाрд░